Người lao động “thiệt đơn, thiệt kép” khi rút BHXH một lần

Chị Nguyễn Thị Tuyết Thanh (bên phải) tuyên truyền đồng nghiệp về việc không nên rút BHXH một lần

Câu chuyện của chị Nguyễn Thị Tuyết Thanh, khu Hàm Nghi, phường Gia Cẩm, thành phố Việt Trì đã khiến nhiều người cảm thấy như được thấy chính mình trong đó. Chị Thanh là công nhân nhà máy chuyên về may mặc, đã tham gia BHXH được gần 8 năm. Năm 2021, công ty làm ăn khó khăn nên chị đã quyết định nghỉ việc và rút BHXH một lần.

Một thời gian sau, khi tài chính có chút ổn định, chị Thanh muốn tiếp tục quay lại tham gia BHXH nhưng không thể quay lại mức đóng như cũ. Chị Thanh chia sẻ: Hiện nay tôi vẫn tham gia BHXH ở một mức mới và khoảng thời gian để nhận được lương hưu hay những quyền lợi khác đã không còn như trước nữa. Tôi cảm thấy nuối tiếc về quyết định rút BHXH một lần.

Trên thực tế, những trường hợp như chị Thanh không phải ít. Dù đã được các nhân viên tư vấn cặn kẽ nhưng cái lợi trước mắt và những tính toán vội vàng khiến một bộ phận NLĐ khó có thể có quyết định thấu đáo hơn.

Theo quy định hiện hành, tổng mức đóng BHXH vào quỹ hưu trí, tử tuất là 22% mức tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH của NLĐ. Trong đó, NLĐ đóng 8% và người sử dụng lao động đóng 14%. Nếu NLĐ lĩnh BHXH một lần, NLĐ sẽ mất đi khoảng 1,14 tháng lương đối với mỗi năm đóng BHXH trước năm 2014 và khoảng 0,64 tháng lương đối với mỗi năm đóng BHXH sau năm 2014. Nếu so sánh thì chính sách BHXH đem lại cho NLĐ nhiều lợi ích nhất định mà không có khoản tiết kiệm nào có thể so sánh được.

Việc nhận BHXH một lần được coi là “lợi trước mắt, hại lâu dài”. NLĐ nếu rút BHXH một lần sẽ không được hưởng tiền lương hưu hằng tháng (chưa kể lợi ích của việc tăng lương định kỳ được điều chỉnh tăng để đảm bảo giá trị), chỉ được hưởng một số tiền duy nhất, không được hưởng an sinh xã hội dài hạn; không được cấp thẻ BHYT miễn phí. Cùng với đó, trong giai đoạn tuổi già, nguy cơ đối mặt nhiều hơn với ốm đau, bệnh tật, nếu không có thẻ BHYT thì NLĐ sẽ không được hỗ trợ chi phí khám chữa bệnh.

NLĐ đến thực hiện thủ tục hành chính về  BHXH tại Bộ phận một cửa BHXH tỉnh (Trung tâm Hành chính công tỉnh)

Người tham gia BHXH được hưởng nhiều quyền lợi trong quá trình hưởng lương hưu và ngay cả khi chết thì thân nhân của họ cũng được hưởng chế độ tử tuất. Đặc biệt với sự ra đời của Nghị quyết 28-NQ/TW, ngày 23/5/2018 của Ban chấp hành Trung ương khóa XII về cải cách chính sách BHXH đã tạo điều kiện tối đa cho người lao động được hưởng lương hưu. Theo đó, sẽ chủ trương giảm dần số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng chế độ hưu trí từ 20 năm xuống 15 năm, tiến tới 10 năm nên việc tham gia BHXH có nhiều thuận lợi, quyền lợi và ưu điểm so với trước. Và trong thời gian hưởng lương hưu, không may người hưởng lương hưu chết thì thân nhân sẽ được hưởng chế độ tử tuất, trợ cấp mai táng phí bằng 10 lần mức lương cơ sở tại tháng mà người hưởng lương hưu chết.

Cán bộ Phòng Kế hoạch – Tài chính (BHXH tỉnh) rà soát việc chi trả chế độ cho các đối tượng tham gia BHXH

Ông Phan Sỹ Liên – Phó Giám đốc BHXH tỉnh cho biết: Việc người lao động ra khỏi hệ thống BHXH là thực trạng đáng quan tâm, bởi khi lựa chọn phương án thanh toán BHXH một lần, quyền lợi của NLĐ sẽ bị hạn chế nhiều so với người tham gia đủ BHXH để hưởng lương hưu. Để hạn chế tình trạng NLĐ rút BHXH một lần, công tác tư vấn cho người lao động rất quan trọng. 5 tháng đầu năm 2022, trong số 3.900 NLĐ đến làm thủ tục rút BHXH một lần, cán bộ BHXH đã tư vấn, vận động trên 400 người thôi không rút BHXH một lần hoặc tiếp tục tham gia các loại hình bảo hiểm khác. Thời gian tới, ngành BHXH tỉnh sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền để NLĐ thấy rõ quyền lợi của mình sau này, từ đó họ sẽ chủ động tham gia và quyết định ở lại với hệ thống BHXH. Bên cạnh việc điều chỉnh các quy định hiện hành, việc hoàn thiện các chính sách BHXH tự nguyện được đánh giá cần thiết để giữ người lao động ở lại hệ thống BHXH và đây cũng là một kênh kết nối nhằm thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội” – Ông Phan Sỹ Liên cho biết thêm.

Vũ Tuân